Halk ortasında ”saman nezlesi” olarak bilinen, burun mukozasının alerjenlere bağlı inflamasyonu olan alerjik rinit erişkinlerin yüzde 10 – 30’unu, çocukların ise yüzde 10 – 40’ını etkiliyor. Tedavi edilmezse hastaların ömür kalitesini olumsuz etkiliyor; yorgunluk, halsizlik, sonluluk ve konsantrasyon bozukluğuna, vakit zaman da alerjik astım krizlerine yol açabiliyor. Alerjik rinitin çoklukla polen, mesken tozu akarı, küf ve hayvan tüyleri üzere alerjenlerle temas sonrası ortaya çıktığına dikkat çeken Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Filiz Gülüstan “Alerjik rinit tabiatıyla geçebilecek bir hastalık değildir. Hastalığın kesin bir tedavisi şimdi olmadığı için alerjenlerden uzak durmak, tedavinin temelini oluşturur. Tedavide maksadımız hastalığı denetim altında tutarak kişinin kaliteli ömür sürmesine imkan sağlamaktır” diyor.
Son 10 yıldır giderek artış gösteriyor!
Yapılan çalışmalar, ülkemizde son 10 yılda alerjik rinitin giderek arttığını ortaya koyuyor. Bu artıştaki temel nedenin ise iklim değişikliği olduğu düşünülüyor; yüksek sıcaklıklar, artan ısı dalgaları, hava kirliliği artışı, kentleşme ve endüstrileşmenin artışı burun içinde yer alan mukozadaki esirgeyici bariyeri tahrip ederek bireyleri alerjenlere daha hassas hale getiriyor. Alerjik rinit her yaş kümesini etkilese de 2 yaşından küçük çocuklarda az görülüyor, zira bedenin birkaç yıl alerjene maruz kalması gerekiyor. Birçok hastada semptomlar 20 yaşından evvel ortaya çıkıyor.
Savunma sistemimiz alerjeni düşman olarak kodluyor
Küfler, konut tozları yahut yabani ot polenlerinin artmasına paralel olarak semptomların da arttığını aktaran Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Filiz Gülüstan “Alerjen maddeyle birinci karşılaştığımızda savunma sistemimiz alerjeni düşman olarak kodlar, yani bu hususa karşı hassasiyet gösterir. Sonraki müsabakada ise düşmanı tanır ve olağanda vermesi gereken karşılıktan çok daha şiddetli bir cevap verir. Böylelikle burun akıntısı, sulu ve kaşıntılı kırmızı gözler, hapşırma nöbetleri, öksürme, kaşıntılı ve şiş burun, gözlerin altında koyu halkalar üzere alerjik rinit bulguları ortaya çıkar” diyor. Bu belirtiler hayatı tehdit edici olmasa da dikkat dağınıklığı ve uyku sorunlarına neden olabiliyor; hastaların yaş kümelerine nazaran okul yahut çalışma performansları ile hayat kalitelerini olumsuz etkiliyor.
Soğuk algınlığıyla karıştırmayın
Belirtileri benzeri olduğundan alerjik rinit ve soğuk algınlığı birden fazla vakit birbiriyle karıştırılıyor. Fakat alerjik rinit enfeksiyöz bir hastalık değilken, soğuk algınlığında çoklukla bir viral etken, mikroorganizma bulunuyor. Soğuk algınlığında çoğunlukla hastada ateş gelişirken ve 2 – 5 gün içinde şikayetler gerilerken, alerjik rinitte ateşe rastlanmıyor ve şikayetler azalmıyor, tersine artarak tekrar ortaya çıkıyor. Tüm bunların etraflıca kıymetlendirilmesi için hastalığın geçmesini beklemek yerine Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı yahut Alerji, İmmünoloji Uzmanı olan bir tabibe başvurmak gerekiyor.
Tedavide birinci etap alerjenden uzak durmak
Alerjik rinitin şimdi kesin bir tedavisinin olmadığını belirten Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Filiz Gülüstan “Tedavideki ilk basamak mümkünse alerjen maddeyi tespit edip, bu alerjenden korunmaktır. Buna ek olarak antihistaminik dediğimiz ilaçlar ve burun spreyleri birinci basamak tedavide sıklıkla kullandığımız ilaçlardır” diyor. Bu tedavilerden yarar sağlamayan hastalara ise aşı tedavileri uygulanabiliyor.
Alerjik rinite karşı 10 tesirli önlem!
Bazı tedbirlerle semptomların hafifleterek daha konforlu bir ömür sürmenin mümkün olduğuna işaret eden Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Filiz Gülüstan, bu doğrultuda şu 10 öneriyi sıralıyor:
- Çevresel faktörler çok fazla olsa da birinci ve en kıymetli tedbir, alerjenden korunmadır. Bu nedenle alerjenlerden mümkün olduğunca uzak durmaya çalışın.
- Çim biçme yahut yabani ot paklığı üzere bahçe işlerinden kaçının, zira bu tip faaliyetlerde alerjenler havaya karışıyor.
- Dışarıdan konuta geldiğinizde kıyafetlerinizi değiştirin. Duş alarak, deri ve saçlardaki alerjenleri temizlemeyi ihmal etmeyin.
- Bahar aylarında çamaşır, havlu ve çarşafları dışarda kurutmayın.
- Fazla polen olan periyotlarda şikâyetler başlamadan alerji ilaçlarınızı kullanabilirsiniz.
- Polen ölçüsü fazla olan günün birinci saatlerinde dışarıda vakit geçirmemeye itina gösterin.
- İç ve dış yerlerde cam açmak yerine nizamlı bakımları yapılan polen filtreli klimaları tercih edin.
- Ev paklığını nizamlı olarak Hepa filtresi olan vakumlu bir süpürgeyle yapın.
- Havanın kuru olduğu mevsimlerde odayı nemli tutmak için buharlı oda nemlendiricilerinden kullanın. Fakat aygıtta mantar ürememesine dikkat edin. Meskende nem oranını dengeleyin. Nem oranı yüzde 60’ı geçmemeli.
- Toprak ve mesken bitkilerinde yaşayan küfler etrafa yayılarak alerjilere neden olabilirler, bu duruma mani olmak için mesken bitkilerini mümkün olduğunca azaltın.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
