Global iklim krizinde hisse sahibi olan karbon ayak izini azaltmak için dünya genelinde çalışmalar yapılıyor. Ege Üniversitesi Etraf Sıkıntıları Uygulama ve Araştırma Merkezi (ÇEVMER) de üniversite bünyesinde karbon ayak izi hakkında farkındalık oluşturmayı sürdürüyor. Karbon ayak izi ile ilgili çalışmalar yürüten ÇEVMER Arş. Gör. Dr. S. Tuğçe Kalkan, bahis hakkında bilgiler verdi.
Karbon ayak izi kavramını açıklayan Arş. Gör. Dr. S. Tuğçe Kalkan, “Gerçekleştirmiş olduğumuz tüm faaliyetler sonucunda ortaya çıkan sera gazları vardır. Bu sera gazlarının en değerlisi karbondioksittir. Bunun dışında metan, azotoksitler ve başka ziyanlı gazlar da mevcuttur. Karbon ayak izi dememizdeki neden, yaptığımız bir faaliyet sonucunda ortaya çıkardığımız sera gazlarının aslında karbondioksit eş pahası cinsinden açıklamaktır. Örneğin, otomobil kullanırken ya da uçağa bindiğimizde ortaya sera gazları çıkıyor. Bu sera gazlarının global ısınmaya olan tesirlerinin karbondioksit muadiline dönüştürülmüş hallerini topluyoruz ve toplamda karbon ayak izini hesaplamış oluyoruz” dedi.
“Karbon ayak izini hesaplayan testler var”
Karbon ayak izini azaltmak için kişisel olarak insanların yapabileceklerine değinen Arş. Gör. Dr. Kalkan, “Karbon ayak izini azaltabilmemiz için evvel ne kadar ayak izimiz olduğunu bilmemiz gerekir. Bunu bilebilmek için de ölçmek gerekir. Ferdî olarak insanların karbon ayak izini hesaplayabileceği testler mevcut. Bu testler, sizin ömür biçiminize nazaran verdiğiniz yanıtlarla karbon ayak izinizi ölçüyor ve karbon ayak izinizi azaltmak için sizin ömür üslubunuzu değiştirecek formda size özel tekliflerde bulunuyor. Örneğin; çok fazla et tüketiyorsanız, bu tüketimi azaltmanızı öneriyor” diye konuştu.
Dünyada üniversitelerin de karbon ayak izini azaltmak için faaliyetler yürüttüğünü belirten Arş. Gör. Dr. Kalkan, “Üniversitemizin de 8 yıldır iştirak sağladığı GreenMetric ‘Yeşil Üniversiteler Sıralaması’ var. 6 başlıkta üniversiteler bedellendiriliyor. Üniversitemiz, 1477 üniversite ortasından 88’inci sırada yer aldı. Bu sıralama kapsamında değerlendirmeler yapıp her yıl önümüze bir yol haritası çıkartıyoruz. Bu harita sonucunda eksikliklerimize yönelik faaliyetler yaparak kendimizi geliştirmeye ve karbon ayak izimizi azaltmaya çalışıyoruz” dedi.
“Örnek yerleşke olma yolunda ilerliyoruz”
Ege Üniversitesinin karbon ayak izi azaltmaya yönelik faaliyetlerinden bahseden Arş. Gör. Dr. Kalkan, “Ege Üniversitesinin yerleşkesinde yenilenebilir güç çalışması yapılacak ve yerleşkemiz bu bahiste örnek yerleşke olacak. Ayrıyeten yağmur suyu hasadını yaygınlaştırmaya, atıklarımızı ayırıp bunları nizamlı halde yönetmeye çalışıyoruz. Öğrencilerin farkındalığını artırmak için sıfır atık seminerleri, sertifika programları yapıyoruz. Öğrenci Kurulu, Biyoloji Topluluğu üzere topluluklarla da iş birliği yapıp faaliyetler ve etkinlikler yürütüyoruz” diye konuştu.
Karbon ayak izinin ülkelerin ekonomik gelişmişlik düzeyiyle alakalı olduğuna dikkat çeken Arş. Gör. Dr. Kalkan, “Ekonomik gelişmişlikle alakalı olarak Amerika ve Çin, karbon ayak izinin en yüksek olduğu ülkelerin başındayken Türkiye 13’üncü sırada bulunuyor. Ülkelerin karbon ayak izinin yüksek olması, tüketimle ilgili ve bununla alakalı çalışmalar yürütülüyor. Dünyada da iklim değişikliği ile ilgili çalışılıyor. Türkiye’de Etraf, Şehircilik ve İklim Bakanlığı’nın ‘İklim Değişikliğine Ahenk Stratejisi Ve Hareket Planı’ var. Paris İklim Anlaşması’nda yer verildiği üzere dünyanın ortalama sıcaklık artışını 2 santigrat dereceye ulaştırılmaması için gayret harcanıyor lakin şimdiden 1,5 dereceyi aştık. Bu nedenle bizler sorumlu bireyler olarak küçük hayat biçimi değişiklikleriyle elimizden gelenin en uygununu yapmaya çalışmalıyız” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
