Engelli bireylerin yakınlarının, geleceğin belirsizlikleri ve engelli bireyin gereksinimlerini karşılayamama üzere telaşlar duyduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, bu durumun aile fertleri üzerinde ruhsal ve toplumsal tesirleri olabildiğini söyledi.
Engelli bireylerin ebeveynlerinde yahut öteki bakım verenlerinde, suçluluk ve yetersizlik hislerinin yaygın formda görüldüğünü aktaran Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Bu durumdan kendilerini sorumlu tutmaları veya kâfi bakımı karşılayamadıkları yahut karşılayamayacakları kanıları ve inançları burada değerli bir rol oynar.” dedi. Engelli çocuğu olan ebeveynlerin ‘çocuğum benim gerime kalmasın’ halinde kanılara sahip olabildiğine de değinen Beyaz, bu taraftaki kanıların, annelerin yahut babaların çocuklarının geleceği konusunda duydukları derin telaş ve meçhullükten kaynaklandığına dikkat çekti.
Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü kapsamında engelli yakını olma psikolojisini kıymetlendirdi.
Engelli bir yakına sahip olmanın karmaşık ve çok istikametli tesirleri bulunabiliyor
Engelli bir yakına sahip olmanın aile bireyleri üzerinde karmaşık ve çok taraflı tesirleri bulunabildiğini tabir eden Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Bu durum karşısında öncelikle, hayal kırıklığı, ümitsizliğe düşmek, yas ile depresyon yaygın görülebilen ruhsal reaksiyonlar olabiliyor. Bununla birlikte aile üyeleri, bakımı üstlenmenin getirdiği zorlukları kabullenmekte zahmet çekebiliyor ve bu süreçte, kaygı ile telaş hislerini da sıkça yaşayabiliyorlar.” dedi.
Özellikle geleceğin belirsizlikleri ve engelli bireyin muhtaçlıklarını karşılayamama tasasının, aile bireylerinin ruhsal durumunu olumsuz etkileyebildiğine dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Ayrıca suçluluk ve yetersizlik hisleri da yaygındır. Aile üyeleri, engelli bireyin durumundan kendilerini sorumlu tutabilir yahut gereğince âlâ bakım veremediklerini düşünebilirler. Bu hisler vakit içinde depresyon ve ümitsizlik üzere ruhsal meselelere sürükleyebilir. Sürecin mümkün sonuçlarından olan toplumsal izolasyon da değerli bir etkendir. Aile fertleri, engelli bireyin bakımına odaklandıkça toplumsal hayatlarından uzaklaşabilirler. Gerilim seviyeleri artabilir, çaresizlik ve yalnızlık hissedebilirler.” formunda konuştu.
Psikolojik takviye ile ebeveynler durumu daha sağlıklı ve gerçekçi bir biçimde algılayabilir
Engelli bireylerin ebeveynlerinde yahut öbür bakım verenlerinde, suçluluk ve yetersizlik hislerinin yaygın biçimde görüldüğünü aktaran Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Özellikle ebeveynlerin bu durumdan kendilerini sorumlu tutmaları veya kâfi bakımı karşılayamadıkları yahut karşılayamayacakları kanıları ve inançları burada kıymetli bir rol oynar. Çevresel dayanağın görülemediğini varsaydığımızda, suçluluk ve yetersizlik hisleri daha da ağırlaşıp, derinleşebilir.” dedi.
Bu durumla başa çıkabilmenin mümkün olduğunu lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, şunları söyledi:
“İlk adımda, profesyonel dayanakların ve çeşitli destekleyici toplumsal etkileşimlerin kıymetli bir rolü vardır. Ruhsal dayanak ve terapi hizmetleri ebeveynlerin durumu daha sağlıklı ve gerçekçi bir biçimde algılayıp yorumlamalarına, duygusal yüklerinin hafiflemelerine, takviye kümelerinde ise benzeri tecrübeleri yaşayan bireylerle kurulan bağlantıda yalnızlık ve çaresizlik hislerinin azalıp, müspet bir etkileşim imkanına ulaşmalarına vesile olabilir.
Ayrıca, eğitime ve bilgilendirmeye yönelik programlar, ebeveynlerin daha fazla bilgi edinmelerine ve bu bilgiler ışığında tesirli bakım stratejileri geliştirmelerine tesir edebilir. Bu da ebeveynlerin kendilerini daha uzman ve inançta hissetmelerine yardımcı olabilir. Bu durumların hepsi ebeveynlerin suçluluk ve yetersizlik hisleriyle başa çıkabilmelerine yardımcı olarak, hem kendi ruhsal sıhhatlerini hem de çocuklarının genel ömür kalitesini güzelleştirebilir.”
Ebeveynlerin çocuklarının geleceği için korku duyması ruh sıhhatlerini olumsuz etkiliyor!
Engelli çocuğu olan ebeveynlerin ‘çocuğum benim arkama kalmasın’ halinde kanılara sahip olabildiğine değinen Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Sağlıklı olarak görülemeyecek olan bu istikametteki niyetler, annelerin yahut babaların çocuklarının geleceği konusunda duydukları derin tasa ve meçhullükten kaynaklanmaktadır. Anneler ve babalar, çocukların kendileri olmadan nasıl bir ömür süreceklerini, kâfi bakımı, ilgiyi ve dayanağı alıp alamayacaklarını düşündüklerinde bu çeşit kaygılar gelişebilir. Bu niyet kalıpları hem annelerin hem de babaların kendi ruh sıhhatlerini olumsuz etkileyip gerilim yaşamalarına neden olabilir.” dedi.
Ayrıca depresyon ve anksiyete üzere önemli ruhsal problemlerin birtakım belirtilerinin ortaya çıkmasında bu üslup niyet kalıplarının tesirinin yadsınamayacak boyutta olduğuna vurgu yapan Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Sağlıklı bir yaklaşım, annelerin ve babaların bu cins fikirlerle başa çıkmalarına yardımcı olabilecek formda bir dayanak sistemini içermelidir. Ebeveynler bu çeşit niyetlerle başa çıkabilmeleri için hem duygusal hem de pratiğe yönelik takviye almalılar. Bu vesileyle hem duygusal yüklerin hafifletilerek, yalnızlık ve çaresizliğin azaltılıp itimat hissinin artırılması hem de pratiğe yönelik yapılan eğitim ve bilgilendirmelerle çocukların hayatlarını sürdürebileceklerine dair inançların pekişmesi mümkün olabilir.” diyerek kelamlarını tamamladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
