Bana sinema tarihinin en ikonik karakterlerinden birkaçını sayar mısınız desem Indiana Jones oralarda bir yerlerde illaki kendisine yer bulur. Harrison Ford’un birinci sefer 1981’de canlandırdığı bu maceraperest arkeolog, hem muhalif tutumları hem de vefattan kıl hissesiyle kurtulduğu nefes kesen maceralarıyla çoğumuzun kalbine taht kurmuştur.
Devam sinemaları, televizyon dizileri ve çizgi romanlarının yanı sıra oyun dünyasının da kıymetli figürlerinden biridir kendisi birebir vakitte. O denli ki “Indiana Jones and the Fate of Atlantis” yalnızca en âlâ Indy oyunu olmanın yanı sıra gelmiş geçmiş en başarılı klasik macera oyunlarından biri olarak da görülür. Birebir halde, Tomb Raider ve Uncharted üzere iki güzide serinin doğmasına önayak olmuştur Dr. Jones.
Gel gelelim tam da az evvel saydığım oyunların muazzam başarılarından ötürü uzun vakittir büyük çaplı bir Indiana Jones oyunu göremiyorduk alanlarda. Lisana kolay, en son 2003’te, yani 21 yıl evvel Emperor’s Tomb’ta parmaklarımızın ucuna konuk olmuştu kendisi (LEGO’ları saymıyorum). O yüzden The Great Circle’ın duyurulması bilhassa Kamçılı Adam’ın sinemaları ve oyunlarıyla büyümüş olan biz eski tayfa için başka bir değer taşıyordu. Bethesda bünyesindeki MachineGames tarafından geliştirildiğini öğrenmekse başlı başına bir sürprizdi. Tamam, Wolfenstein oyunlarıyla kendilerini nispeten kanıtlamışlardı, ona lafımız yoktu lakin FPS bir Indiana Jones oyunu mu??? Olmazdı ki kardeşim! Indy’yi göremediğimiz bir oyuna Indiana Jones oyunu denmezdi bir kere! Yayınlanan oynanış görüntüleri da hiç lakin hiç ikna edici değildi hani…
Ama ne var biliyor musunuz? Ben bu oyuna bayıldım! BA-YIL-DIM!
Bir Tutam Thief, Bir Avuç Hitman
Indiana Jones and the Great Circle, ikinci ve üçüncü sinema ortasındaki bir vakit diliminde, 1935 yılında geçiyor. Oyun başlar başlamaz kendimizi Kutsal Hazine Avcıları’nın o unutulmaz açılış sahnesini birebir canlandırırken buluyoruz. Indiana Jones, rehberi Dr. Ahta… eee, şey… Satipo ve başkalarıyla birlikte Güney Amerika ormanlarındaki kadim bir tapınağa giriyor, tuzakları atlatıyor, o meşhur altın heykelciği sunağından kaldırıyor ve yuvarlanarak üzerlerine gelen o dev kayadan koşarak kaçıyor. Tahminen de hepinizin ezbere bildiği o açılış sekansını adım adım, dakika dakika oynuyoruz. Ve bu da sizi inanılmaz havaya sokuyor.
Sonrasında Dr. Jones, Marshall Koleji’nde gözlerini açıyor ve evvelce yaşadığı o nefes kesici olayı hayalinde gördüğünü anlıyoruz. Kadim dostu Marcus Brody ile odasında takılırken masasının başında uyuyakalmıştır aslında. Derken kulağına birtakım gürültüler çalınıyor ve başı beladan kurtulamayan her maceracının yapacağı üzere karanlık koridorlara dalıp bunu tek başına araştırmaya kalkıyor. Derken uzunluğu iki metreyi aşan, anlaşılmaz bir lisan konuşan, dev üzere yabancının koleje zorla girdiğini ve müze kısmını darmadağın ettiğini görüyor. Akabinde her sinema kahramanının yapması gerektiği üzere dev düşmanından bir pak dayak yiyen Indiana oracıkta bayılıp kalıyor.
Ertesi sabah Marcus tarafından uyandırılan kahramanımız, davetsiz devin müzedeki tarihi yapıtlardan birini, Indiana’nın bir müddet evvel gün ışığına çıkardığı, değersiz bir kedi mumyasını çaldığını keşfediyor. Fakat neden? Bir oda dolusu kediden daha meraklı olan kahramanımız bunu derslerden ve sorumluluklarından kaçıp yeni bir maceraya atılmak için olağanüstü bir fırsat olarak görüyor. Ayrıyeten kendisini yumruklayıp bayıltan birinin peşini bırakmaya da hiç elvermiyor alışılmış. Böylelikle alıyor kamçısını, takıyor şapkasını ve düşüyor yollara.
Eğitim kısmı tadında geçen bu giriş kısımlarının akabinde kendimizi İtalya’da, Vatikan’ın ortasında buluveriyoruz. Lakin rahip ve rahibelerin sakin sakin ortada gezindiği, dingin bir atmosferle karşılaşacağınızı sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Tam bilakis, İtalyan faşizminin kurucusu Mussoli’nin adamları tarafından işgal edilmiş bir Vatikan var karşımızda. Neyse ki Indiana’nın çocukluk arkadaşlarından Antonio da burada rahiplik yapıyor ve kendisi yalnızca içeriye sızmamıza yardım etmekle kalmıyor, üstüne bir de bize bir rahip cüppesi veriyor. Evet evet, oyunda kılık değiştirebiliyoruz! Bu sayede olağan askerlerin önünde alarma geçmelerine sebep olmadan, daha rahat bir halde dolaşabiliyoruz. Lakin birden fazla kapalılık oyununda olduğu üzere kumandanlardan sakınmamız gerekiyor, zira onlar bir sahtekâr olduğumuzu fark edebiliyorlar.
İşte o noktadan sonra bunun kolay bir aksiyon oyunundan daha fazlası olduğunu güzelce anlamaya başlıyorsunuz. Tam tersine, bu oyun tıpkı Deus Ex ve Dishonored gibi bir “immersive sim.” Ya da Thief daha âlâ bir örnek olabilir tahminen, zira Garret üzere Indiana’nın da özel güçleri yok. Bir misyona gitmenin birden fazla yolu bulunuyor. Dilerseniz ana yoldan, dilerseniz çatılardan gidebilirsiniz. Dilerseniz ön kapıdan sızmaya çalışabilir, dilerseniz de açık bir pencereden geçebilir yahut tel örgülerdeki bir deliği kullanabilirsiniz. Dilerseniz silahınızı çekip düşmanlara direkt saldırabilir, dilerseniz bir dinamitle hepsinin kökünü toptan kazıyabilirsiniz. Seçim size kalmış.
Tabii bir de kapalılık var ki benim en çok kullandığım sistem bu oldu. Saklanarak ilerleyebilir, düşmanlarınıza geriden yaklaşabilir ve onları gafil avlayabilirsiniz. Oyundaki çabucak hemen her şeyi silah olarak kullanabilmek de eforu. Şişeler, sopalar, koltuk değnekleri, tavalar, tahta kaşıklar, gitarlar, hatta şemsiyeler… Birinin başına küt diye geçirebileceğiniz her şey! Üstelik bunlara da farklı ayrı animasyonlar eklemiş MachineGames.
Indiana’nın alametifarikası olan kamçımız da emrimize amade elbette. Dövüşler sırasında bir düşmanın eline nişan alırsanız silahını düşürebiliyor, bacağına gaye alırsanız onu yere yıkabiliyor yahut düğmeye basılı tutup hasmınızı kendinize hakikat çekebiliyorsunuz. Bazen de onu bir sarmaşık üzere kullanıp büyük boşlukları aşıyor yahut duvarlara tırmanmak için kullanabiliyoruz.
Yumruk dövüşleri de görüntülerde göründüğünden çok daha tatmin edici. Sağ yumruğunuz başka, sol yumruğunuz da başka bir tuşa bağlı. Bunun yanı sıra kaçınma ve blok tuşları da var. Rakiplerinizden birini kendinize çekip sağlı sollu yumruklarınızla darmaduman etmek beşere başka bir haz veriyor doğrusu. Siz vurdukça rakibinizin saçının başının dağılması, yüzünün şişip kaşının açılması ve canı azaldıkça hızındaki tabirin yavaştan çaresizliğe dönüşmesi üzere detaylar da işin keyfini arttırıyor.
Son olarak bir de tabancamız var. Lakin dikkat… Ekseriyetle sizi silahsız görüp bir hoş sopa çekmek için hevesle, sırıtarak üstünüze gelen düşmanlar tabancanıza davrandığınızı gördüğünüz an kendi silahlarını çekiyorlar. Ondan sonra da etraf tam bir mermi cehennemine dönüyor. Lakin bu Wolfenstein ya da Doom değil olağan; o yüzden birkaç kurşunda tahtalıköyü boyluyorsunuz, benden söylemesi. Tabancanızın yanı sıra askerlerin ellerinden düşürdüğünüz tüfekleri de kullanabiliyorsunuz.
Serbestliğin Dibi
Bir Indiana Jones oyunundan çizgisel olmasını beklersiniz, değil mi? Eh, The Great Circle hiç de o denli değil. Hatta kimi kısımlarda haritaları o kadar BÜYÜK ve DOLU ki bazen hangi misyonu yapmanız gerektiğine karar vermekte zahmet çekiyorsunuz. İşin hoş tarafı yan misyonlar de en az ana vazifeler kadar güzel yazılmış ve bir o kadar da eğlenceliler. O denli ki hangi vazifenin yan, hangisinin ana olduğunu karıştırmanız işten bile değil. Ve istediğiniz misyonu istediğiniz sırada yapabiliyor, birinin ortasında başkasına balıklama dalabiliyor, canınız nasıl isterse o denli ilerleyebiliyorsunuz. Oyun bu bahiste sizi hiçbir biçimde kısıtlamıyor.
Bölüm dizaynları da bir o kadar düzgün. Vatikan haritasının Dark Souls serisinden fırlamışçasına, birbiriyle temaslı farklı bölgelerden oluştuğunu ve kestirme yollar açarak oradan oraya geçiş yapabildiğimizi birinci fark ettiğimde tabanım düştü mesela. Hayır, yalnızca sokaklarda değil, çatılarda ve kanalizasyonlarda da dolaşabiliyoruz buralarda. Hatta bilinmeyen tüneller, yeraltı mezarları, tarih öncesi tapınaklar derken yalnızca birinci kısımda rahat bir 10 saatinizi harcıyorsunuz. Akabinde soluğu Mısır’da alıyoruz ve bu sefer girift bir harita tasarımı yerine keşfedilecek şeylerle dolup taşan bir yarı-açık dünya haritada buluyoruz kendimizi. Engin çöllerle, antik yapılarla, tuzaklı mezarlarla, Bedevi köyleriyle bezeli bu yerde kâh Nazi üslerine sızıyor, kâh kadim mezarları araştırıyoruz. Oyunun fragmanlarında gördüğümüz, karlı dağların tepesindeki Nazi savaş gemisi ve savaşın tesiri altındaki Şangay üzere nispeten küçük çaplı ama aksiyon dolu iki kısımdan sonra da Sukotay ormanlarının ırmaklarında motorlu bir kayıkla maceradan maceraya atılırken buluyoruz kendimizi. Son noktayı ise Irak’ta koyuyoruz. Kimi yan misyonlar yalnızca bir haritayla sınırlıyken kimileriyle dünyanın dört bir köşesine dağılmış oluyor ve bunları bitirmek için evvelce gezdiğiniz yerleri tekrar ziyaret edebiliyorsunuz. Veeee… oyunun “gerçek sonunu” görmek istiyorsanız bunu yapmalısınız da.
Görevlerin bu kadar varlıklı hissettirmesinde yan aktivitelerin (görevlerin değil, bakın – aktivitelerin) bolluğunun da tesiri büyük olağan. Mesela fotoğraf çekmek… Vatikan’daki bir yan misyon sırasında satın aldığımız eski bir fotoğraf makinesi bize oyun dünyasındaki çeşitli şeylerin (tarihi eserler, kıymetli şahıslar, ipuçları, ünlü mekânlar) fotoğrafını çekme imkânı veriyor. Çektiğimiz her fotoğraf gerçek bir defter üzere tasarlanmış olan günlüğümüze ekleniyor. Oyunun rastgele bir anında bu defteri çıkarıp sayfalarını karıştırabiliyor, Indy’nin karakalem tasvirleriyle donatılmış notlarımızı inceleyebiliyoruz. Lakin tıpkı Dead Space serisindeki üzere oyun durmuyor, o yüzden bir düşman üssünün ortasında bunu yapmanızı hiç tavsiye etmem :)
Ek olarak her haritada düşman üslerine sızıp çalabildiğimiz ilaç şişecikleri bulunuyor. Naziler ve Faşistler tüm tıbbi gereçlere el koyduğundan civardaki halk sıkıntı durumda ve yöre tabibi bizden bu hususta yardım istiyor. İlaç şişeciklerinin karşılığında da okuduğumuzda sıhhat ve güç barımızı geliştiren kitapçıklar kazanıyoruz. Bunun yanı sıra oyun dünyasının orasına burasına gizlenmiş farklı farklı kitaplar da var. Bunlar da yumruk gücümüz, envanter kapasitemiz ve silahlarımızın dayanıklılığı üzere şeyleri arttırıyor. Yani deneyim kazanıp yetenek ağacında harcamak yok oyunda. Karakterinizi geliştirmek istiyorsanız haritaların köşesini bucağını taramanız gerekiyor. Bu da macera hissini düzgünce körüklüyor.
Daha yeraltı boks turnuvalarından, mahallî halka yardım edebileceğiniz işaretlenmemiş küçük vazifelerden, şifresini kırabilmek için çeşitli bulmacalar çözmenizi gerektiren kasalardan, haritalara gizlenmiş kayıp tarihi yapıtlardan bahsetmedim bile…
Dördüncü Sinema Olmadığına Emin Miyiz Bunun?
The Great Circle’ın en başarılı olduğu yanlarından biri de sinematik orta sahneleri hiç elbet. Oyun içi grafik motoruyla hazırlanan bu kısımlar gerek görselliği, gerekse de yazım kalitesiyle o kadar uygun bir iş çıkarıyor ki sinemalardan fırlamış sahneler üzere gözüküyorlar âdeta. Olağanda bir aksiyon oyununda uzun orta sahneler devreye girdiğinde sıkılırsınız, değil mi? Lakin enteresan bir biçimde The Great Circle’da hiç de o denli olmuyor. Hele kahramanlarımızın makûs adamlarla dövüştüğü, kalabalık ve kaotik dövüş sahneleri yok mu? Bir an hop oturup hop kalkarken, öbür an kahkahalarla gülerken buluyorsunuz kendinizi.
Kötü adamlar demişken, oyunun baş berbatı Voss sahiden de muazzam olmuş. Psikopat Nazi bilim adamı tarifinin en hoş karşılıklarından biri kendisi. Keza Nazi birliklerinin başındaki özgüvensiz Albay Gantz, Vatikan’ı ele geçirmeye çalışan yobaz rahip Ventura ve neredeyse oyunun başından itibaren yanımızdan ayrılmayan İtalyan gazeteci Gina da o denli. Indiana Jones’un mükemmel modellemesinden bahsetmiyorum bile. O kadar gerçekçi duruyor ki adamlar şahsen Harrison Ford’la çalışmışlar sanırsınız; çenesindeki o meşhur yara izini bile atlamamışlar. Hakeza esprileri, mimikleri ve halleri; tehlikelerden kıl hissesiyle kurtuluşu; olmadık yerlerde bilakis dönen dönen talihi… MachineGames dersine çok lakin çok yeterli çalışmış katiyetle.
Burada Troy Baker’ın da hakkını vermek lazım natürel. Ben ki çok başarılı bulmama karşın her oyunda bu adamın sesini duymaktan bıkmış bir beşerim, The Great Circle’ı oynarken sergilediği işe gerçekten şapka çıkardım. Harrison Ford’un sesini inanılmaz başarılı taklit etmiş.
Son olarak oyunun bulmacalarını da çok başarılı bulduğumu söyleyebilirim. Hepsi son derece manalı ve Indiana Jones dünyasıyla uyumlu. Gidip de saçma sapan, anlamsız şeylerle uğraşmıyorsunuz hiçbir vakit. Yeri geliyor kadim bir tapınakta yahut Sfenks’in derinliklerinin altında çok eski bir mekanizmayı çalıştırırken buluyorsunuz kendinizi, yeri geliyor unutulmuş bir lisanı deşifre etmeye çalışırken. Hiçbiri sırıtmadığı üzere o denli çok sıkıntı da değiller. Ancak sonlara yanlışsız kimileri başımı kaşımama neden olmadı desem palavra olur. Bulmacalarla aranız yeterli değilse oyunun başında bunların zorluğunu düzgünce düşürebiliyorsunuz bu ortada.
Bu kadar övdükten sonra gelelim eksik yanlarına… Oyunun en büyük ve en çok gözünüze batan sorunu katiyen düşmanların yapay zekâsı. Teknik açıdan bu kadar gelişmiş bir oyundaki askerlerin 1998’de çıkmış Commandos’taki düşmanlar üzere davranması işin tadını biraz kaçırıyor. Çömelip burunlarının tabanından geçiyorsunuz, görmüyorlar. Yakınlarındaki bir arkadaşlarını pataklıyorsunuz, duymuyorlar. Siz onları rahatça bayıltabilesiniz diye artlarını dönüp bekliyorlar. Doruktan tırnağa silahlı olmalarına karşın siz tabancanızı çekmedikçe onları kullanmayı akıl edemiyorlar. O yüzden kimileriniz için oyunu Zor’da oynamak daha bir tercih olabilir, aklınızda bulunsun.
Bir öteki sorun, bayılttığımız yahut hakladığımız düşmanların vücutlarını taşıyabiliyor olmamıza rağmen bunu yapmaya neredeyse hiç gerek kalmaması. Ortada bırakıp gitseniz bile çok kalabalık bölgeler dışında kimse onları fark etmiyor. Bir de vücutları taşırken başlarının, kollarının falan duvarlardan geçmesi, bir türlü attığınız köşeye düşmemeleri hafifçe yüzünüzü buruşturmanıza sebep olabiliyor.
Bazen Mısır’da NPC’ler etrafta dolaşmayı bırakıp oldukları yerde öylece dikiliyorlar. Evvelki kısımları yine ziyaret ettiğinizde Indy daha evvel söylediği şeyleri tekrar ediyor. Gina durmadan ayağınızın altında dolaşıyor, düşmanların önünde sağa sola koşuyor fakat (neyse ki) kimse onu görmüyor. Bir ipten kayarken Gina sırtınıza biniyor, fakat yere indiğinizde bir bakıyorsunuz ki bayan geri ışınlanmış, koşa koşa yanınıza gelmeye çalışıyor. Bunlar da atmosferi ufak ufak baltalayıp, aslında bir oyun oynadığınızı size hatırlatıveriyor.
Son olarak oyunun tam bir sistem canavarı olduğunu söylemem gerek. Tamı tamına 12GB VRAM istiyor namussuz. 8GB’lık 4070 ekran kartımla en yüksek ayarlarda oynayamadım ve birtakım şeylerden feragat etmek zorunda kaldım. 6GB ekran kartı olup da oyunu düzgün çalıştıramayan pek çok kişi de var. O açıdan sizi biraz üzebilir, demedi demeyin.
Yine de tüm bu şikâyetlerime karşın oyunda geçirdiğim 40 küsur saat boyunca çok eğlendim. Yeri geldi, Indy’nin iğneleyici laflarına kahkahayı bastım, yeri geldi heyecandan ekranın güzelce tabanına girdim. Ve acayip keyif aldım. Prince of Persia: Lost Crown gibi büyük bir sürprizle başladığımız 2024 yılına The Great Circle gibi muazzam bir son yakışırdı esasen.
