Fazla kilo sorunu günümüzde yaş ayrımı gözetmeksizin birçok kişinin yaşadığı önemli bir sorun. Bu noktada beslenme alışkanlıklarıyla birlikte gerçek açlık hissiyle baş edebilmenin kıymetli bir yer tuttuğunu söyleyen Uzm. Dyt. Uzm. Klinik Psikolog Merve Öz, pek çok kişi açlık hissiyle baş etmeye çalışırken, bunun kaynağını anlamakta zorlandığını söyledi. Pekala, karnınızın guruldaması mı sizi harekete geçiriyor, yoksa gerilimli bir günün sonunda çikolata arayışı mı? Duygusal açlık ile fizikî açlık ortasındaki ince çizginin çağdaş ömrün karmaşasında giderek daha da bulanıklaştığını hatırlatan Uzm. Dyt. Uzm. Klinik Psikolog Merve Öz, bu ayrımı anlamanın yalnızca sağlıklı bir hayat için değil, duygusal uygunluk halimizi korumak için de kritik ehemmiyete sahip olduğunu söyledi.
“Hepimiz vakit zaman açlık hissiyle mutfağa yöneliriz. Lakin bu açlık her vakit vücudumuzun gereksinimlerinden mı kaynaklanır, yoksa yorgunluk, gerilim ya da yalnızlık üzere duygusal bir boşluğu doldurma gayreti mı? Duygusal ve fizikî açlık ortasındaki farkı bilmenin hem yeme alışkanlıklarımızı hem de duygusal istikrarımızı yine gözden geçirmemize yardımcı olabileceğini belirten Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Uzm. Dyt ve Uzm. Klinik Psikolog Merve Öz, fazla kiloyla sonuçlanabilecek bu ayrımın yapılması konusunda değerli bilgiler verdi:
Duygusal açlığın fazla kalori alımına neden olduğunu ve duygusal yeme sorununun çözülmediği takdirde maksat kiloya ulaşmanın, gaye kiloya ulaşılsa dahi bu kiloda kalmanın çok sıkıntı olacağını hatırlatan Merve Öz, duygusal açlık fark edildikten sonra kesinlikle gerekli tedbirlerin alınması gerektiğini söyledi.
AÇLIĞINIZ DUYGUSAL MI FİZİKÎ Mİ?
Uzm. Dyt. Uzm. Klinik Psikolog Merve Öz, konuyla ilgili şu bilgileri verdi: “Duygusal beslenme; kişinin açlıktan çok olaylara, durumlara yemek yiyerek reaksiyon vermesidir. Kişinin olumsuz duyguyu bastırmak, olumlu duyguyu ortaya çıkarmak için yemek yemesidir. Yani gerilim, sorun, hüzün üzere olumsuz hisler yalnızca duygusal açlığa neden olmaz. Memnunluk, sevinç üzere olumlu hisler da duygusal açlığa neden olur. Fizikî açlık ise; kişinin hakikaten aç olduğu için yemek yemesidir. Fizikî açlığa, biyolojik açlık da denir ve hayatı idame ettirmek için gereklidir. Bireyler, karın guruldaması, halsizlik, gözlerin kararması, titreme üzere belirtileri takip ederek açlığın fizikî açlık olup olmadığını anlayabilir.”
DUYGUSAL AÇLIK NASIL FARK EDİLİR?
“Yeni yemek yediğiniz halde hala bir şeyler yemek istiyorsanız yaşadığınız durum duygusal açlık olabilir. Bu durumda kendinize en son ne vakit yemek dediğinizi ve nitekim aç olup olmadığınızı sorun” diye konuşan Merve Öz, kelamlarına şöyle devam etti: “Ayrıca gerilimli olduğunuzda, canınız sıkkın olduğunda ya da çok keyifli olduğunuzda yemek mi arıyorsunuz? Olumlu duyguyu artırmak, olumsuz duyguyu bastırmak için yemek yemeniz duygusal açlık yaşadığınızı gösterir. Ya da, kendinize bir bakın; İşyerinde, çekmecedeki abur cuburları gerilimli vakitlerinizde mı yiyorsunuz? İşten konuta gelip çocuklar uyuyunca kendinizi televizyonun karşısında elinizde yiyecekle mi buluyorsunuz? Yoksa tüm gününüzü, günden kendinize artan vakitte ne yiyeceğinizi planlayarak mı geçiriyorsunuz? Bu soruların karşılığı evet ise siz de duygusal açlık yaşıyorsunuz demektir.”
“YEMEDEN EVVEL BİR KERE DAHA DÜŞÜNÜN”
Duygusal açlık yaşayan kişinin aslında evvelce yaşadığı hazzı tekrar yaşamak için yiyeceğe yöneldiğini söyleyen Merve Öz, duruma şöyle bir açıklık getirdi: “Örneğin daha evvel televizyon karşında yediğiniz cips sizin his durumunuzu biraz yükseltmişse birebir yiyecekten birebir performansı tekrar beklersiniz. Ve böylece tv karşısında cips yeme alışkanlığınız oluşur. Ancak bazen tıpkı yiyecek, birebir hazzı vermeyebilir. Çünkü; izlediğiniz sinema ya da dizi, yer, hava ve yanınızdaki beşerler üzere birçok faktör yiyecekten alınan hazzın yükselmesini sağlar. Münasebetiyle bir yiyeceği tüketmeden evvel, “bunu hakikaten yemek istiyor muyum, yoksa vereceği hazzın umuduyla mı yiyorum” diye kendinize sorun. Haz alma umuduyla yiyorsanız duygusal yeme sorununuz var demektir. Yiyeceğin kısa müddetlik sağlayacağı haz, aldığınız kaloriye değecek mi? Yedikten sonra pişman olacak mısınız? Kendinize bu soruları sorduktan sonra yiyeceği yiyip yemeyeceğinize karar verin.”
“STRES ANINDA YEMEK YERİNE YAPILACAKLAR LİSTESİ OLUŞTURUN”
Duygusal açlık tespit edildikten sonra kişinin kendisini yemekle meşgul etmek yerine daha memnun olmasını sağlayacağı farklı aktiviteler bulması gerektiğini anlatan Merve Öz, “Öncelikle gerilim anında yemek yerine yapılacaklar listesi hazırlanmalı ve bu liste göz önünde bulundurulmalıdır. Liste en az 10 husustan oluşmalıdır. Yapılabilecekler ortasında; Kahve, çay ya da su içmek, kitap okumak, müzik dinlemek, dans etmek, sinema izlemek, yürüyüş yapmak, ortamı değiştirmek, gevşeme antrenmanı yapmak, sevilen birisi ile görüşmek, nefes idmanı yapmak, fotoğraf yapmak ya da sizi yemekten uzaklaştıracak sevdiğiniz ne varsa olabilir. Bu aktiviteler odağınızın değişerek yemektense dopamin sağlayacak öbür aktivitelere kaymasını sağlayacaktır.” Ve bu yaşanan açlığın süreksiz olduğunu asla unutmayın.
“20 DAKİKADAN UZUN SÜREN YEMEKLER DOYGUNLUĞU ARTIRIR”
“Bu listenin her unsuru denendikten sonra yemek yeme isteği hala geçmemişse son deva olarak yemek yenilmelidir” diyen Merve Öz, bu hususta da birtakım teklifler verdi: “Beyine doyma sinyalinin 20 dakika sonra gittiği, 20 dakika ve 20 dakikadan daha uzun süren yemeklerin doygunluğu artıracağı unutulmamalı. Ne yenirse yensin yavaşça ve ne yediğinin farkında olarak yenilmeli. Tüm bunları uyguladıktan sonra hala duygusal açlık yaşanıyorsa alanında uzman bir psikoterapist yardımıyla duygusal açlığınızın altında yatan nedenlerin araştırılması yararlı olacaktır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
