Çoğunlukla erkeklerde görülen yemek borusu (özefagus) kanseri dünya çapında kanserle bağlı ölümlerin önde gelen nedenlerinden biridir. Yemek borusu kanseri, boğazınızı midenize bağlayan tüp olan yemek borusunda gelişir. Tümörler, yemek borusunun iç astarı olan mukozada ortaya çıkar. Toplumun yemek borusu kanseri nedenleri ve belirtileri hakkında kâfi bilgiye sahip olmaması, hastalığın önlenmesi yahut muvaffakiyetle tedavi edilmesinin önündeki en büyük engellerdir.
Tedaviden olumlu sonuç almak için erken teşhis büyük ehemmiyet taşımaktadır. Belirtilerden biri yahut birkaçı görüldüğünde doktora başvurmak ve gerekli tetkikleri yaptırmak kanserin hayati tehdidinden müdafaaya yardımcı olacaktır. Memorial Antalya Hastanesi Göğüs Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Abdullah Erdoğan, yemek borusu kanseri hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Beslenme hali kıymetli bir risk faktörü
Yüksek oranlarda yemek borusu kanseri görülen ülkelerin başında gelen doğu toplumlarında (Çin, Hindistan, Japonya üzere ülkelerde), yemek borusu kanserine yol açtığı kanıtlanan en kıymetli etkenlerin başında beslenme biçimi ve besinlerin hazırlanmış biçimi gelmektedir. Örneğin tütsülenmiş balık yani tütsüleme tekniği kıymetli bir risk faktörüdür.
Alkol tüketimi de değerli rol oynuyor
Genel olarak toplumlarda çok alkol tüketimi yemek borusu kanserinin öteki bir değerli risk faktörüdür. Bilhassa Batı toplumlarında çok alkol kullanımı beslenme haline nazaran daha ön plana çıkmaktadır. Öte yandan ülkemize bakıldığında, özefagus kanseri Doğu Anadolu bölgesinde öbür bölgelere nazaran daha sık görülür. Bunun sebeplerinden kimileri çok sıcak çay vb tüketimi ile birlikte uygunsuz halde yapılmış mangal-et pişirme formülleridir. Mangal üretiminde besinin çok sıcakta kömürleşecek kadar fazla pişirilmesi, besinin moleküler yapısını bozar ve kanserojen hale dönüşümüne yol açabilir.
Özetle zerzevat ve meyveler de dahil olmak üzere tüm besinlerin doğal olarak hazırlanması ve tüketilmesi özefagus kanseri riskini azaltır.
Diğer risk faktörleri de şunlardır;
- Tütün ve tütün eserleri kullanımı
- Kronik mide ekşimesi yahut asit reflüsü
- Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD)
- Barrett özofagusu, bazen GERD’li bireylerde gelişen bir durum
- Akalazya, alt özofagustaki kasların az bir rahatsızlığı
Yutma zahmetine dikkat!
Hastalığın erken evresinde yaygın olarak görülen birinci belirti, katı yiyecekleri yutma güçlüğüdür. Şikayetler teşhisten birkaç ay evvel başlamakta; lakin hasta tarafından sıradan bir yutma zahmeti olarak algılandığı birçok vakit şikayetlerinin ne manaya geldiği bilinmemektedir. Hastalığın başka belirtileri göğüste ağrı ve kanlı öksürüktür. Yemek borusu kanseri tümörü hastalarında görülen ani kilo kaybı da (bir ayda 6-7 kilo kaybı) öbür bir belirtidir. Ayrıyeten ses kısıklığı, mide ekşimesinin berbatlaşması de görülebilir.
Erken evrede cerrahi yüz güldürüyor
Yemek borusu kanserinin erken evrede tedavisi için yemek borusu alınır ve mide ya da kalın bağırsaktan bir tüp oluşturarak yemek geçişi sağlanır. İleri evrede yapılacak tedavinin biçimi ve kapsamı, hastalığın ne kadar yayıldığına bağlı olarak değişiklik gösterir. Gelişen teknolojilerin kullanıldığı metotlar sayesinde hasta açısından daha konforlu ameliyatlar uygulanabilmektedir. Ameliyat öncesinde hastaya kemoterapi ve radyoterapi teknikleri kullanılabilmektedir.
Hastaya tedavi edici bir ameliyat yapılamıyorsa, öncelikle yemek borusu içinde açılan ve yemek geçecek kadar yer açan “stent” kullanılmaktadır. Hastalık çok ileri seviyede ise mideye takılan bir beslenme tüpü yardımıyla hastanın hayatını devam ettirmesi sağlanmaktadır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
