Yapılan çalışmalara nazaran yaşlı bireylerin yaklaşık yüzde 40’ı kronik susuzluk ve yol açtığı sıkıntılarla karşı karşıya kalıyor. Yaşlılıkta su tüketiminin azalmasının önemli sıkıntılara yol açabileceğini belirten Prof. Dr. Mehtap Kaçar, “Vücut susuz kalınca beyin susuzluk sinyali gönderir ve su içme gereksinimi doğar. Lakin yaşlanma ile birlikte hudut sisteminin bu fonksiyonu de zayıflıyor ve yaşlılar susadıklarını hissettiklerinde, büyük ihtimalle esasen uzun bir müddettir susuz kalmış oluyorlar” dedi.
Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı ve tıpkı vakitte Fizyoloji Anabilim Kolu öğretim üyesi Prof. Dr. Mehtap Kaçar, yaşlılıkta su tüketiminin kıymetine ait bilgi verdi.
Su Bedenin Düzgün Çalışmasını Sağlar
“Su hayatın kaynağıdır. Bu nedenle su tüketimini başka bütün besinlerden farklı bir yerde pozisyonlandırmak gerekir” diyen Prof. Dr. Kaçar, “Vücudumuzun yüzde 60’ı sudan oluşmaktadır. Su bedenimizdeki hücrelere besin ulaştırmaya yardımcı olur, beden sıcaklığını ve kan basıncını düzenler, enfeksiyonları önler ve organların düzgün çalışmasını sağlar. Bu nedenle, düzgün su içen yetişkinlerin daha sağlıklı görünmesi ve daha az kronik rahatsızlık geliştirmesi şaşırtan değildir” tabirlerini kullandı.
Yaşlılıkta Susuzluk Hissi Azalıyor
Yaşlı yetişkinlerin gereğince su içmekte zorluk çektiğine dikkat çeken Mehtap Kaçar, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu sorunun temel nedeni, susuzluk hissinin yaşla birlikte azalmasıdır. Susuz kalmak bedende dehidratasyona yani beden suyunun azalmasına yol açar. Fizyolojik olarak bu durum beynimizdeki susuzluk merkezini uyararak susuzluk hissetmemize ve yeniden beynimizin bedenimizin ilgili bölgelerine gönderdiği ihtarlar ile su içme davranışını gerçekleştirmemize neden olur. Lakin yaşlanma ile birlikte hudut sisteminin bu fonksiyonu de zayıflıyor ve yaşlılar susadıklarını hissettiklerinde, büyük ihtimalle zati uzun bir müddettir susuz kalmış oluyorlar. Öbür nedenler de susuzluk hissettiğinde yutak ve boğaz kaslarındaki zayıflamalar nedeniyle suyu inançlı bir biçimde içmelerinin de mümkün olmaması, demans, diyabet üzere hastalıklarının olması yahut kullandıkları ilaçlar nedeniyle su atılımının artmış olmasıdır.”
“Kronik Rahatsızlıkları Kötüleştirebilir”
Kaçar susuzluğun belirtilerine ait şunları söyledi:
“Susuzluğun belirtileri ortasında koyu sarı renkte idrar, halsizlik, yorgunluk, düşük tansiyon, baş dönmesi, sonluluk, gerginlik, şuur bulanıklığı, yakın hafızada kayıplar, ağız kuruluğu, kabızlık ve kas krampları bulunur. Uzun mühlet susuzluk olması yaşlılarda kronik rahatsızlıkları kötüleştirebilir yahut yaşlılar için daha önemli sıhhat sıkıntıları yaratabilir. Örneğin; pıhtı oluşumu, sıcak çarpması, böbrek taşları, kan hacminde azalma, safra kesesi taşları, elektrolit dengesizliğinden kaynaklanan epilepsi nöbetleri, şok, idrar yolu enfeksiyonları.”
Günlük Su Tüketimi Ne Olmalı?
Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Mehtap Kaçar, günlük su tüketimi ölçülerini da anlattı:
“Susuzluğu önlemek için, gün boyunca kademeli olarak sıvı tüketilmelidir. Erkekler günde ortalama 15 su bardağı, bayanlar ise 12 su bardağı su içmelidir. Bu ölçü yaşa, cinsiyete, havanın sıcak olup olmamasına, fizikî aktiviteye bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Yaşlılar için önerilen su tüketimi ölçüsü değişir, lakin çoklukla beden tartılarına nazaran su içmeye çalışmalıdırlar. Örneğin, 67 kg yükünde bir yaşlı birey günde 1500-2250 mililitre su içmeyi hedeflemelidir.”
“Aile Takviyesi Önemli”
Yaşlıların susuz kalmasını önlemede ailelerin ve profesyonel bakıcıların kıymetli rol oynadığına işaret eden Kaçar, şu tekliflerde bulundu:
“Daha fazla su içmelerini sağlamak sıkıntı olsa da, meyveler, şekersiz içecekler yahut dondurulmuş atıştırmalıklar üzere yeni sıvı-su kaynakları sunarak yaratıcı olabilirsiniz. Yaşlınızın yanına bir su şişesi koyun, böylelikle gün boyunca sık sık yudumlayabilirler ve günlük tüketilen ölçüsü takip etmek kolaylaşır. Şayet soğuk su içmeyi tercih ediyorsa buzdolabında bir sürahi suyu hazır bulundurun. Suya limon, taze nane yaprağı ekleyerek daha lezzetli hale getirebilirsiniz. Öğlen yemeğinde yahut atıştırmalık olarak mesken imali çorbalar yahut sıvı içecekler tercih edebilirsiniz. Bilhassa sıcak havalarda hem suyu hem de meyveyi birleştiren smoothie’ler, limonata yahut kompostolar yapılabilir. Yaşlı kişinin ilaçla birlikte bir bardak su içmesini sağlayın. Şekerli içecekleri suyla değiştirin. En sevdiği içeceği bulun. Kavun, çilek, turunçgiller, marul, domates, biber ve salatalık üzere su içeriği yüksek meyve ve zerzevatları tüketin. Bayanlar için günde bir, erkekler içinse iki içkiyle alkolü sınırlayın. Çay-kahve tüketimini günde 1-2 fincan ile sınırlayın. Saatinizi saatlik su molası için ayarlayabilirsiniz ve yemeklerle yahut atıştırmalıklarla her vakit su için. Bir su içme rutini oluşturun.”
“Aspirasyon için Tedbir Alın”
Prof. Dr. Mehtap Kaçar, yaşlı bireylerde aspirasyon (gıdaların soluk borusuna ve akciğere kaçması) riskinin dişlerin kaybı, yaşlanma ile bağlı olarak çiğneme ve yutak kaslarında güç ve uyum kayıpları, hudut iletiminde bozulmalar ve var olan öbür kronik hastalıkları nedeniyle arttığını ve aspirasyonun belirtilerini takip etmenin ve tedbir almanın da çok değerli olduğunu vurgulayarak şunları kaydetti:
“Eğer kişi yeme içme sırasında öksürük, boğulma hissi, öğürme, kusma üzere belirtiler gösteriyorsa ve sık sık boğazını temizleme gereksinimi duyuyorsa büyük ihtimalle besinleri aspire ediyordur. Yemek yerken ve bilhassa su içerken aspirasyon riskini en aza indirmek için şu tedbirler alınabilir: Su içerken pipet kullanmak, su içerken başı yavaşça öne eğmek, genel olarak yavaş yemek ve içmek, yemek yerken ya da su içerken konuşmamak ve başı çevirmemek, yemek yiyip içerken telefonla konuşmak yahut televizyon izlemek üzere dikkat dağıtıcı şeylerden kaçınmak üzere birtakım davranış değişiklikleri kazandırılmalıdır. Başka yandan yemeği küçük, lokma büyüklüğünde modüllere bölerek yemek, yutmadan evvel uygunca çiğnemek, yemek yedikten yahut bir şeyler içtikten sonra en az 1 saat dik konumda durmak, ince çorbalar yerine daha ağır kıvamlı çorbalar tercih etmek de yararlı olacaktır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
